Wellington City Libraries

Te Matapihi Ki Te Ao Nui

Search options

Return to Nga Tupuna main page

Mere Kapa Ngamai I,
d. 1852

Read in language


Ko Mere Kapa Ngamai I (ko ētahi atu ingoa mōna ko Mere, ko Mereana Ngamai), te tamāhine a Rawiri Kowheta i mōhiotia ai hoki ko Rawiri Motutere, ko Maweuweu rānei. I noho ai a Rawiri ki Koangaumu ki te whanga o Titahi, he wā ōna ka peka ki Ngauranga, ki te whare rā nā tana hunaonga nā Enoka Mangu i hanga. He mea tapa te papa tākaro o Arnold Park i te whanga o Titahi, ki te ingoa o te uri nei o Rawiri. Nō ngā hapū o Te Ati Awa, nō Ngati Te Whiti me Ngati Tawhirikura a Mere. E whā ngā tamariki a ōna mātua ko Rawinia, ko Te Ngira, ko Mere Tako (Mere Te Hamene) ēnā. He whanaunga tata hoki te whaea o Mere ki te whaea o Te Wharepouri.

Te āhua nei ka heke mai ia me tōna whānau ki Waikanae i te tau 1832, i Te Heke Tama-te-uaua. E ai ki te Dictionary of New Zealand Biography, ka mārena ia ki te kaiwhaiwhai tohorā nei ki a James Harrison (nō Massachusetts i Merika) ka noho nei i te moutere o Kapiti. Tokorua ā rāua tamariki i ora, ko te tamaiti ko James Te Tana o Te Taha, koia rānei ko James Te Taha o Te Tana Harrison, ā, ko te tamāhine ko Mere Kapa Ngamai II ko Mere Harrison rānei. Ka mate tamariki tonu tā Mere tuatoru ko John tana ingoa. Ka mārena a James (Jnr) ki a Julia Wallace i Opunake, ā, ka noho rāua ki Patea. Ka mate nei a Julia i te 11 o Hepetema 1910, ka nehua ai ki te Urupā o Orimupiko ki Opunake. Ka neke atu rā a James ki te raki, ki Tauranga mate ai. Nō te tau 1863 i mārena ai a Mere Kapa II (te tamāhine) i a James Robson ki te whare karakia o St Peter, i Te Whanganui a Tara, ka noho tuatahi ai ki Carterton, kātahi ka neke ki Whakaahurangi ki Taranaki. Nō te tau 1891 i mārena ai tā rāua tamāhine a Mary Rachel Robson ( - 1939) i a Henry Matthew Stowell (1859-1944). Arā kē atu hoki ngā tamariki a Mere rāua ko James Robson.

Ka noho a Mere Kapa Ngamai I i te moutere o Kapiti, tae noa ki te tau 1845 i mate ai tana tāne a James Harrison. Kātahi ia ka neke ki Ngauranga, noho ai ki te taha o tana pāpā o Rawiri Kowheta a Rawiri Motutere rānei. Nō te tau 1847 kua mārena ia i a Wi Tako, ā, he wā poto ka noho ki Kumutoto. Whai muri i te rū whenua i te marama o Maehe 1848, ka neke a Wi Tako rāua ko Mere Ngamai ki Ngauranga, ā, ki Te Awakairangi, i mate ai a Mere Ngamai i te tau 1852. Tokorua ana tamariki i ora tonu iho. Nō te tau 1853, te tau i muri mai, ka mārena a Wi Tako i te teina, i a Mere Te Hamene.

Ngā Tuhinga Kōrero:

Korero o te Wa I Raraunga I Rauemi I Te Whanganui a Tara I Whakapapa