Wellington City Libraries

Te Matapihi Ki Te Ao Nui

Search options

Ko Nga Waiata Maori he mea kohikohi mai, na Sir George Grey

Waiata : Na Te Hoa wahine a Matiaha Rotorua, mo Tana Noho Atu i a Ia, p. 19.


Tere te pukohu e tairi ana mai i,
Kai manawa kei reira tonu atu aku kanohi,
Te aru iho nei ki a hine, to kino tenei e Matiaha,
Ka waiho te manuka i a au,
Tera koe ka whai muna iho,
Ka haere tenei, ka oti atu,
Ki nga tai i whakatu ki Tukituki,
Kei Wairau koe, kei Aropaoa,
Kei te wai i tere ai te pounamu e,
No muri nei hoki, kei manokohia,
Ke wehe i au, ka oti atu.



Waiata : He Oriori Tamariki, Hei Whakamoe, pp. 19-20.

E tama e i, me tangi te kai, me aha,
Mauria ki te kete, tikina whenakotia,
I te ra, a te kuia, a te Uru, hei hokinga mai ki a au,
Me i tika koe ki waho ki Kakanui,
Kei ringa oratia kei whati te tukou no Matatini,
E hara tena, he whakahoki pahi na tou tupuna,
He whata i te ingoa, he homai taonga,
He mata waia no taua e i,
Kowai te tangata e noho taha hiwi,
Whakahuatia atu, ko au ko tangata oko tahi,
E piki ki runga ra ki Taumata kehokeho,
Whakarongo te taringa ka e to mate,
He manu, he piri hawa, he manu noho tahora,
Kei hinga nui mai, noho tu ana ahau,
E anga te aroaro te hau, e pa mai ki te kiri,
Kauaka he numinumi aro nui te noho,
'A ringiia atu he wai puna-a-rangi,
He tangi tenei mo o tini tupuna,
Mo tou whaea e tama, kauaka te manu koukou, te ruru, e ho mai,
Ka whitia taua e nga tangata o Ngatirangiwewehi,
He waro hou e te waro toia ai,
Taku manu takapu, nga manu whakairo,
Na Tama-a Maru kowhaki e,
Puke karaka maunga rangiuru tangata,
Ka waia noatia Tama-i-te-po e tau ana,
Na te papa i tono te moimoi hau, hei whakaori te iwi,
Ka kupukupua taua e Toi, e te kawai toro ki te muri,
Me uta ora, me whakapotete ki te ihu o te waka,
Aue ana te kotahi tangata na Tiki i whakaora ki tona mamae,
Me pehea ra taua, me whakahinga ki uta ki Okoroua,
Ka kiia mai taua e Huka, ko Pou-awhio, Iro Poutaka e
tama e.



Waiata : Na Ngahihi i Whaka-ara, i Waiata i Tona Hopukanga e Ngatiwhare. No Ngatikahungungu a Nga-Hihi, p. 20.

Whakarongo ai au ki te tai, no te akau e pohutu ana,
He konohi aroha noku ki a koe, kua whakarukea e au,
Kia noho rawa ake i te tau tupu o Moeraro ra, ka wehe taua,
Ehara i te tangi, he aroha tonu, ka wai marino koe i au,
Taku koko tonga, i tukua he karere taua naku ki a koe,
Ka whakahau ianei i roto, ki te whakahauora mona,
Muria te ngakau ka hoki mai ai, tena ka hokai atu ano.



Waiata, pp. 20-21.


[Song by a man whose wife had said he was a greedy fellow, who had given her the worst part of their comon meal.]

E muri-ahiahi,
Whanake te hapara,
Ka totoro taku ringa,
Ki te papare i ngutungutu,
E kai ana taku hoa,
E mahara rua ana,
Ko te kai tonu ano,
Ko te kai tonu ano.

Mau atu e whae,
Aku rongo kai hiku,
Hau ana ki te tuku,
Ki Tarakoekoea,
E Manu ma e,
Kei hori te whakarongo,
He hanga na te ngutu,
He ngaio te hanga,
Taka mai te pohau,
Ka rongo tinana au e.



Waiata : He Waiata, pp. 21-23.


[A lament by a mother for her chld, who was accidentally burnt to death.]

Te kiri o te tau e :
Ka ka i te ahi,
Na Whanui,
Na Raumati,
I tahuna ai te Arawa e,
Ka patua te kakara
Ki runga o Titiraupenga
Ki a Maka e,
Koia te hamama o Tia
Ki waho o Maketu
Tika mai i kona e,
Na, Hakomiti mai to ara,
Ko Paripari-te-tai,
Ko te roto kite a Ihenga,
I ariki ai Kahu e,
Taku totara whakarangiura e,
Tena ka tere ki roto Aorangi,
Te noho taua i te puna takahi,
I te whakamarumaru
O to tupuna o Kereru,
I te wai whakaata
No Rangihurupapa
Te whakamau ki waho,
Ki nga puke i ahua, i apoa,
E Rongomatane, ko te Pukeroa,
Ko Whakairi-rara, e,
Ko Ihunui
Ko te Whakarua-a, Tuwhakairikawa
I tupu ai te tangata e.
Tao-i-te-kura,
Tiketike-toetoe
Nga hua o roto, ko Haerehuka
Ko Te Ruapuia.
Ko Te Whakakapua-o-Tinirau,
Ka rehua ia ki te tonga waikau
Te here o te marama
To korua papa ko Taumatakoia
Ko Tuparera e !

I puta i a Koko, i a Pikirangi, to korua kuia
Ko te iti pounamu e,
Ko Kaukaumatua ano no Tama-te-kapua
Kei nga wahine huanga, kei a Waengarangi, kei a Puna-ki-rangi
Tika mai i kona e,
Kei tutuki to waewae i a Uenuku-wahatu kei te au o Waikato
Ko te Ngako, ko Para e,
Kei whakahinga taua he waenga parae, he tira haere
He tinana ano ra e
Hoehoenga o nga, taurua o nga oho, ko wai tama ka kite atu
I tona tokomahatanga e
Ko Parewai, ko te Aotawhiti
Ko te Ika-o-te-tini, ko te Uru-o-te-ao, kei kupu rautia,
Kau whata ki runga e,
He kauwhau ariki au, teoteo, ki tita
Ki nga pari ki tua e
Ko te ara tukutuku a Tawhaki. Ko Uruika
Ko au e hine e.

Next Waiata (p. 23) .

Korero o te Wa I Raraunga I Rauemi I Te Whanganui a Tara I Whakapapa