Wellington City Libraries

Te Matapihi Ki Te Ao Nui

Search options

Ko Nga Waiata Maori he mea kohikohi mai, na Sir George Grey

Waiata : No Ngati-Kahungunu, na Wharara, pp. 23-24.


Tera ia nga hangariki,
Ka rokomarewa ake ia i te wai,
I hara mai ra koe,
I nga rae ra,
E moea potia e au,
Waiho ra e Wai,
Ki' whakaaroa,
Kia roa hurihanga,
Ki raro ra,
Kei te waihape,
Tenei puke,
Karore he hae e tika ai,
E ngoto ai ki te ngongohau,
Hei kawhaki atu ki tawhiti,
Kei noho ngatahi taua,
Manako mai koe,
Huru atu au,
Tenei ra me kauawhi,
Ki te makau po,
Nku i kite,
Kuaka koe e takiri ra,
I te tau ra o taku manawa,
He maharatanga atu naku,
Ki o tunga atu ki runga ra,
Ki te kai o te wai, ki waho ra,
Ki te tama, e na Manahuna,
Ee ki te potiki, e na Tane,
I te po roa koe, o te makariri,
Ki te kaupeka no Haumia,
I te ra roa koe o te waru,
Ki o paenga riki e koro,
Mo aku kete rau, ki te tini,
Hei takiri i taku ingoa,
E tu ana hoki aku maru.

This waiata is also found in Nga moteatea, Pt III, By A. T. Ngata. no. 376, together with notes pp 118.
Origins of the waiata are unknown, but according to Tutere Wirepa, it is sung within the boundaries of Te Whanau-a-apanui and Ngāi Tai.



Waiata : He Tangi, p. 24.

Noho mai e koro,
I runga i te whare o Ituahu, e,
Te whare o Tangaroa,
Kia noho mai korua,
Ko te whanau takoto a Rangi,
Ko Tane-tuturi,
Ko Tane-pepeke,
Ko Tane-uatika,
Ko Tane-uaha.
Ko Tane-te-wai-ora,
Ko Tane-nui-a-Rangi,
Nana i titoko,
Te Rangi i runga nei.
Tu ke ana Rangi,
Puna ke ana Papa,
Ka tangi te hau matao i raro ra,
He ao marama.



Waiata : He Taumaha, he Whakau Kai, pp. 24-25.

Taumaha,
Taumaha,
Ko Rua-te-po
Ko Rua-te-ao,
Ko Rua-te-whatongatonga,
Hine-ruaki-moe,
Ko te ihi o Tu,
Ko te mana o Tu,
Ko te tapu o Tu,
Ko Tu-marae-nui,
Ko Tu-marae-roa,
Ko Tu-marae-te-hengia,
Ko Tai-ki-ehuehu,
Ko Tai ki-Rangi,
Ko te Korekore-mai-i-Hawaiki.



Waiata : He Whakanoho Manawa, p. 25.


[Supposed to prolong the life of a dying person.]

Ko to' manawa,
Ko taku manawa,
Ko tou manawa,
Ko taku manawa,
Pupuke Rangi,
Maopo Rangi,
E Tu e,
Kei a wai to hara?
E Uenuku,
Tapu ai,
Hiria,
Wetewete,
A taratara,
Kia rongona,
E Uenuku,
Tapu ai,
Hiria,
Ko Turangi-maewa,
E Uenuku,
Tapu ai, hi.




Waiata : He Awa a Waka, ko Tu-kai-nuku tenei Karakia, p. 26.

Taumaha,
Taumaha,
Taumaha,
Tu-kai-nuku,
Tu-kai-Rangi,
Tu-kai-Papa,
Tu-kai-Tahua,
Taumaha, Tu-reirei,
Tu-anoano,
Whenua taumaha,
Kei te taitua,
Kei te taiaro,
Hotupe, Hotuoru,
Hotumihanga,
Hotu kakenga,
Ko koe kei taumahakitia e koe,
Te iho o te hau,
Te mana o te hau,
Te tapu o te hau,
Te Tuwake o te hau,
Te Rangomaiwhiti o te hau,
Tera to taumaha hira tu na,
Whano koe,
Tawhaowhao kai ure,
Hika atu ra taku ahi e rotu mate,
E rotu mate,
E rotu waiho he.




Waiata : Te Tapuwae, p. 27.


Taku tapuwae nei,
Ka hura ki Nuku,
Ka hura ki Rangi,
Ka rarapa he uira,
Ki kona koe tu mai ai,
Ki konei au rere atu ai,
Me he onga,
Me ke matakokiri anewa i te rangi,
Te rokohina, ko Tane-puhau,
Ko Tane-mama,
KO-Tane-hapainga.
(Added by the Priest,) Tuwhaina o koutou kuwha.



Waiata, p. 27.


[This song was sung to me at Matanehunehu, on the sea cost, between Wellington and Wairarapa, August 28th, 1853, by the natives, who did not wish me to buy a tract of country.]

I te ture tahi a Kawana,
Kua oho matou Maori,
Whakahoro atu ki tai,
Ki te kai pari,
Ki te kai maunga,
E ki te kuraruraru noa iho,
Whiua te pirikahu,
Whiua te nanenane,
Whiua te hoiho,
Hei tukuku it te kai a te Maori,
Hei ao wairua atu ki tawhiti.

Next Waiata (p. 28) .

Korero o te Wa I Raraunga I Rauemi I Te Whanganui a Tara I Whakapapa